Met een zak popcorn zat ik op de bank te kijken hoe de bommenregen neerdaalde over Baghdad. Het was 1991; de eerste Golfoorlog was live op televisie te volgen. Ik was 10 jaar oud en had natuurlijk geen idee wat oorlog betekende. Maar wij stonden aan de goede kant; dat was duidelijk. De Sovjet-Unie was (zo goed als) gevallen en wij, het Westen, waren superieur. Wij zouden democratie en voorspoed over de wereld verspreiden. En nu, slechts één generatie later, zit mijn zoontje (elf jaar oud) voor de televisie en ziet hoe de bommen op Kiev landen. Hoe er, op slechts anderhalve dag rijden van onze voordeur, Russische tanks een bevriend Europees land binnenrijden. En hoe wij, het superieure Westen, slechts kunnen toekijken. Er kan veel veranderen in één generatie.
Corona is weg. Of, nou ja, de maatregelen zijn vandaag opgeheven. We kunnen eindelijk weer naar het theater, losgaan op festivals, met vrienden naar het voetbal en lekker uit eten. Eindelijk. Wat hebben we dat gemist de afgelopen twee jaar. Ik wel in ieder geval. Want, wat was het leven saai geworden. Toch? We hadden volop eten en drinken, een (ruim) dak boven ons hoofd en konden zelfs op vakantie. Maar toch. De schwung was er een beetje uit. En nu kun je eindelijk weer een beetje gaan leven, zul je net zien: valt Poetin Oekraïne binnen. Eindelijk kun je weer verder dan Oostende, schiet de benzineprijs door het dak. Mag je weer naar de kroeg, betaal je ineens het dubbele voor een biertje. En kun je net onbezorgd naar het theater, spookt die energierekening alsmaar door je hoofd. En dus moet de overheid ingrijpen. Toch? Compenseren die gasprijs. De lonen omhoog en belastingen omlaag. Onze koopkracht moet op peil blijven. Niet dan?
Maar juist die koopkrachtobsessie maakt dat Poetin nu in onze achtertuin staat te pissen en wij achter het raam staan toe te kijken. Die machteloosheid komt door onze manier van leven de laatste dertig jaar. Door onze jarenlange fixatie op consumeren. Alles moet altijd goedkoper en efficiënter. En dus verplaatste we de productie naar het buitenland. Goed voor onze koopkracht. Een kuub gas uit Rusland is goedkoper dan investeren in verduurzaming. En waarom medische apparatuur in eigen land produceren als China het voor een fractie van de prijs kan? We kunnen die euro immers maar één keer uitgeven. En ja, wij willen ook gewoon naar Bali, uit eten en die nieuwe auto kopen.
Twee jaar terug was er een kort moment van bezinning. Waarom waren we niet in staat onze eigen mondkapjes te produceren? En hoezo hadden we maar 1100 IC-bedden in heel Nederland? Dat moest allemaal anders. Toch? Maar nu, na twee jaar thuiszitten, zijn we toe aan het ‘normale’ leven. De problemen van toen zijn we al bijna weer vergeten. En nu staan we dus wederom voor een keuze. Willen we onze levensstandaard kosten wat kost behouden? Ook als we daarvoor afhankelijk blijven van psychopaten, dictators en andere gekken?
Wat mij betreft niet. Laten we nu eindelijk doen wat we dertig jaar terug al hadden moeten doen. Investeren in een duurzame en onafhankelijke Europese economie. En ja, dat gaat pijn doen. Heel veel pijn. Voor u, voor mij, voor iedereen. Maar liever nu weer naar Oostende, dan later met mijn kleinzoon op de bank naar Russische televisie moeten kijken.
