Van dubbeltjes kwartjes maken; daar is onderwijs voor. Toch? En nu zitten ineens alle dubbeltjes (weer) thuis. Net als de kwartjes trouwens, maar die hebben een thuisvoordeel. Iedereen is het erover eens: alle kindjes moeten zo snel mogelijk terug naar school. De kansenongelijkheid neemt toe en leerachterstanden groeien. Straks zitten we met al die dubbeltjes. Iets waar dan vooral veel kwartjes zich weer druk over maken.
“Dat doe ik morgen wel hoor…” “Nee, er staat dat het vandaag moet!” “Maar Pap, ik heb nu echt geen zin meer.” “Prima, dan niet“, verzucht ik. En zo zitten we iedere morgen aan de keukentafel. Twee weken lang alweer. De leerachterstand van mijn kinderen neemt zienderogen toe. Mijn kinderen maken zich er geen seconde druk om. En ik? Pedagogen, economen en andere deskundigen staan in de rij om te benadrukken dat de schade enorm is. De opgelopen leerachterstanden veroorzaken blijvende schade aan onze kindertjes. Mijn stressniveau stijgt. Hoe voorkom ik verdere achterstanden? Hoe krijg ik ze gemotiveerd?
Op zolder staat een doos met oude schoolfoto’s. Een doos vol mooie herinneringen aan míjn basisschooltijd. Een tijd die vooral werd gekenmerkt door onbevangenheid. Het was een plek waar de tijd voortkabbelde. De plek waar ik leerde rekenen, schrijven en lezen. Maar vooral de plek waar ik speelde, ontdekte en plezier had. Die tijd lijkt voorbij. Tegenwoordig zijn scholen kleine leerfabriekjes geworden. Kinderen worden voortdurend getoetst en de voortgang wordt nauwkeurig bijgehouden in ‘leerlingvolgsystemen’. Logisch ook. We moeten onze kinderen immers voorbereiden op de toekomst. We moeten het ‘maximale’ uit onze kinderen halen. Toch? Want stel dat het een HAVO-advies wordt. Hoe moet hij dan nog dokter worden?
Door Corona staat de wereld soms even stil. Dat zijn we niet gewend. Het past niet in onze huidige tijd. En dat zien we nu ook in het onderwijs. Leerachterstanden ontstaan omdat de leerfabriekjes stilliggen. Maar misschien moeten we ons daar niet zo druk om maken. Dat doen onze kinderen immers ook (nog) niet. Voor onze kinderen is deze verplichte thuisperiode juist een belangrijke levensles. Een les die wij massaal gemist hebben. De wereld is niét maakbaar! Geluk, toeval en pech zijn simpelweg onderdeel van het leven. Of we nu willen of niet. Laten we ons daarom niet langer verzetten tegen deze werkelijkheid.
Tijd voor reflectie dus. Zitten we met het prestatiegerichte onderwijs op het juiste spoor? Moeten we werkelijk van alle dubbeltjes kwartjes proberen te maken? Is dat onderwijs? Kindmaximalisatie! Of moet het basisonderwijs vooral een plek zijn waar je leert wie je bent, waar je interesses liggen en hoe jij je tot de samenleving verhoudt. En als dat zo is; zijn die ‘leerachterstanden’ dan echt zo erg? Of kunnen we beter een beetje ontspannen omgaan met deze situatie. Het zien als vorming in plaats van stilstand. En natuurlijk moeten we de meest kwetsbare kinderen helpen; maar laten we verder een beetje ontspannen. Het komt echt allemaal wel weer goed. Ook met een HAVO-advies kun je immers arts worden. En zélfs met een HAVO-advies kun je een mooi leven hebben.
“Papa mag ik nu eindelijk je laptop. Ik moet aan het werk“, vraagt mijn zoontje. “Duidelijk een kwartje!“, denk ik en geef hem mijn laptop. Als ik wegloop hoor ik de bliepjes van zijn favoriete game uit mijn laptop galmen. “Ach, op is de koek en weg zijn de dubbeltjes…”, mompel ik in mezelf.
